Κρατώντας ζωντανές τις παραδόσεις τους στη Λαγκάδα, τα τελευταία χρόνια με ιδιαίτερη «θέρμη» αναβιώνει το έθιμο με τις φωτιές και τον κλήδονα, παραμονή και ανήμερα του Αϊ- Γιάννη του Φανιστή

Την παραμονή του Αϊ-Γιάννη, στις 23 Ιουνίου, το έθιμο θέλει να καίγονται τα πρωτομαγιάτικα στεφάνια μαζί με ξύλα και παλιά πράγματα. Πολλές οι δοξασίες για την ημέρα αυτοί. Οι κάτοικοι έβαζαν στη μέση τους λυγαριές και τις τύλιγαν καλά ώστε να’ναι γεροί και να μην πονάνε τον υπόλοιπο χρόνο. Ενώ από τις φωτιές του Αϊ- Γιαννιού πρέπει να πηδήσουν όλοι, νέοι γέροι, ανύπαντρες και μωρομάνες. Πάντα τρεις φορές, γιατί η παράδοση θέλει όποιος πηδά τη φωτιά να παίρνει και τη δύναμη της, εξασφαλίζοντας για τη νέα χρονική περίοδο υγεία και ευτυχία αλλά και προστασία από το κακό μάτι.

Μέρες πριν τα παιδιά συγκεντρώνουν κλαδιά καθώς και κορμούς πεσμένων δέντρων από το γειτονικό δασάκι όπου μαζί με άχρηστα πράγματα και παλιά αντικείμενα φτιάχνουν τέσσερις φανούς στις γειτονιές του χωριού. Κάθε γειτονιά προσπαθεί να κάνει τον πιο μεγάλο σωρό ώστε η δική τους φωτιά να φτάσει ψηλότερα αν και ο νικητής κρίνεται εκτός από το ύψος της φλόγας και από τη διάρκεια της φωτιάς.

Το βράδυ, μόλις το ρολόι της εκκλησιάς χτυπήσει 10.00, το σύνθημα δίνεται και οι φωτιές ανάβουν στον Άγιο Γιάννη, στο Φαναράκι, στον Αγρελωπό και μπροστά από το κοινοτικό γραφείο. Βέβαια στα σοκάκια του χωριού οι μεγαλύτεροι καίνε όπως πράγματι θέλει το έθιμο, το μαγιάτικο στεφάνι ρίχνοντας αλάτι στη φωτιά για το κακό μάτι!

Η παράδοση, λένε οι κάτοικοι, θέλει η μητέρα του Αί Γιάννη του φανιστή να ειδοποίησε με αυτόν τον τρόπο της γειτόνισσες της ότι την έπιασαν οι πόνοι της γέννας. Αφού σβήσουν οι φανοί, οι κάτοικοι χρησιμοποιούν τη στάχτη της φωτιάς για καθαρτικούς σκοπούς ραντίζοντας τα χωράφια, τα ζώα, ακόμη και το σπίτι. Στους μεγάλους φανούς το έθιμο είναι αδύνατο να συνοδευτεί με δρασκέλισμα της φωτιάς. Έτσι ο εξαγνισμός θαρρείς πως γίνεται με τις βουτιές των παιδιών στα νερά του λιμανιού!