Έθιμα Σαρακοστής & Πάσχα

Σ’ όλη τη διάρκεια της Σαρακοστής μικροί και μεγάλοι, νηστεύουν ακόμη και το λάδι και πηγαίνουν πρωί – βράδυ στην Εκκλησία.

Γυρίζουν στα ξωκλήσια, ανάβουν τα καντήλια και θυμιάζουν. Για κάθε εβδομάδα που περνά λένε : «πάει η μια καλόγρια», μέχρι που φθάνει η Μεγάλη Εβδομάδα, οπότε λένε: «πάει κι η ηγουμένη». Όλες τις ημέρες της Σαρακοστής φοβερίζουν τα άτακτα παιδιά λέγοντάς τους ότι γυρίζουν οι Εβραίοι με μεγάλα βαρέλια κι όποιο παιδί βρουν μόνο του στο δρόμο, το παίρνουν, το βάζουν σ’ ένα βαρέλι γεμάτο καρφιά και με το αίμα του κοινωνούν.

Τη Μεγάλη Εβδομάδα αρχίζουν οι προετοιμασίες για το Πάσχα. Ετοιμάζουν το σπίτι και φτιάχνουν εφτάζυμα κουλούρια και κολίκια. Κολίκι συνήθως πηγαίνει η νεοαρραβωνιασμένη κοπέλα στην πεθερά της, φτιαγμένο αρχικά από τη μητέρα της και αργότερα έτοιμο.
Την Μεγάλη Πέμπτη βάφουν τα κόκκινα αυγά. Την Μ. Παρασκευή, μετά την περιφορά του Επιταφίου, επιστρέφουν στην εκκλησία και ξενυχτούν λέγοντας διάφορες ψαλμωδίες και το «Μοιρολόϊ της Παναγιάς». Την Κυριακή του Πάσχα, στο παραδοσιακό γλέντι φτιάχνουν κούνιες και τα παιδιά, ένα – ένα με τη σειρά του, κάθονται και τραγουδούν:

« Ανήβασέ με μάνα μου
στ’ Άη – Γιωργιού το δώμα
να κόψω δυό γαρύφαλλα
να κάνω φροκαλίτσα
να φροκαλώ τη θάλασσα
ν’ αράξουν τα καϊκια
ν’ αράξει κι ο μπαμπάκας μου
με τη χρυσή βαρκίτσα»

Τη Δευτέρα του Πάσχα, όλοι ετοιμάζονται για εκδρομή, το γνωστό «μαγείρεμα».

Το φαγητό της ημέρας είναι τα «γιαπράκια» από τα νέα αμπελόφυλλα και ρυζόγαλο από τις νεογέννητες κατσίκες. Το παιχνίδι και εδώ συμπληρώνει την γιορτινή ατμόσφαιρα: «το σχοινάκια», «τρεις και το λουρί της μάνας», «παπούτσι, παλιοπάπουτσο», οι «προσβολές», τα «σκλαβάκια» και τόσα άλλα.

Την Τρίτη του Πάσχα, το «Νιότριτο», γυρίζουν τα εικονίσματα σ’ όλα τα σπίτια του χωριού. Όσοι προσκυνούν, εκτός από χρήματα δίνουν και διάφορα τρόφιμα.
Όταν τελειώνει η περιφορά μέσα στο χωριό, ο παπάς κι όσοι σηκώνουν τα εικονίσματα πηγαίνουν στον Μαρμαρά, όπου στήνουν γλέντι.